Kayit Disi Ekonomi Saticilari

Julio César Morales, Bati Yakasi Körfez Bölgesi’ndeki memleketi Tijuana’nin grafik tasarimlarindan, popüler müziginden ve sokak hayatindan aldigi ilhamla, dijital teknoloji araciligiyla ifadeye büründürdügü kavramsal sanat eserleri yaratiyor. 2002’de baslayan ve hâlâ sürmekte olan “Kayit Disi Ekonomi Saticilari” projesi, sokak saticilarinin el arabalarini Tijuana, Los Angeles ve San Francisco sehir merkezlerinin islek caddelerine uygun hale getirislerini belgeleyen bir proje. Çalisma California’daki yeni piyasa kosullarina intibak eden Latin Amerika ekonomik stratejilerinin etkisini arastiriyor. Sanatçi el arabasiyla yapilan kayit disi ticari faaliyetin Meksika kökenli Amerikali saticilarin kendilerine sehirde yeni bir toplumsal alan yaratmalarinin yollarindan biri oldugu kadar, geride biraktiklari bir kamusal hayatla baglanti kurmalarinin bir biçimi de oldugunu iddia ediyor. Her el arabasi itina ve zahmetle bir araya getirilmis ve genellikle Birlesik Devletler’de iskartaya çikarilmis araba parçalari ve dönüstürülmüs parçalardan yapiliyor. Mesela, “Kayit Disi Ekonomi Saticilari”nda yer verilen burrito arabalarindan biri, 1966’da üretilmis bir golf arabasindan bozma. Bu zorunlu intibak sürecinin sonuçlarindan biri, her aracin kendi tekil islevselligini ve sahibinin kisisel estetik anlayisini ortaya koymasi. Morales el arabasini bir çesit halk sanati olarak görüyor -sanayi kültürünün tekrar bir araya getirilmis numunelerinden (dingiller, araba lastikleri, alet kollari, motorlar, dolaplar) yapilmis seyyar kolajlar. El arabalari hem bir dogaçlama yetenegini hem de bir bagimsizlik ruhunu yansitiyor.