BM (Birlesmis Milletler)

Birlesmis Milletler’e ev sahipligi yapan bina, binaya ev sahipligi yapan ülkeye benziyor: ikisi de idealist anlarda dogan, ama kuruluslarindaki ekonomik kararlar yüzünden ödün vermek zorunda kalan olusumlar. BM binasi temelde Le Corbusier’in modasi geçmis de olsa parlak kavraminin, zamanin en güçlü kisilerinden Robert Moses’in hazirladigi planin ve New York’ta dönemin en basarili ticari mimarlarindan olan Wallace K. Harrison’in ünlü mimar ve mimari çizim ustasi Hugh Ferriss’ten ilham alarak yaptigi ayrintili çalismanin bir sonucu. Bina daha da iyi olabilirmis ama Le Corbusier’nin ilk tasarimindan güçlü ekonomik ve siyasi gerçeklikler yüzünden ta bastan ödün verilmis. Rockefeller ailesi tarafindan satin alinan bir parsele insa edilen ve 1946'da Birlesmis Milletler'e bagislanan binanin tasarimi ne yazik ki Harrison’in yönetimindeki bir tasarimcilar komitesine devredildi ve Le Corbusier Fransa’ya döndü. Binalara Daniel Faust’un merceginden bakinca Harrison’in mimarlarinin Fransiz mimarin çarpici kütle planinin üzerine neler yarattigini görmek mümkün. Yine de bu görüntülerde bazi olaganüstü güzellik ve zarafet anlarina rastliyoruz, bu da mükemmellikten son derece uzak binalardan ve uluslararasi bir örgütten -toplumdan hiç bahsetmeden- umut duymanin mümkün oldugunu gösteriyor. (William Menking*)
* William Menking The Architects Newspaper’in kurucusu ve editörü, ayni zamanda yazar, elestirmen, küratör ve Pratt Enstitüsü’nde kentlesme ve sehir planlama profesörü.