Arkadaslik

Tallinn projesi, Estonya’nin Sovyetler-sonrasi devlet yapisindan Avrupa Birligi bünyesindeki en liberal piyasa ekonomisine geçis asamasinda, baskent Tallinn’de yapilan bir kesif yolculugu. Estonya Film Arsivi’nde konuyu arastirirken, Tallinn’in 2. Dünya Savasi’ndan sonraki kentlesme süreciyle ilgili zengin bir malzemeyle karsilastim. Çogunlugu Sovyet rejimi döneminde çekilmisti, dolayisiyla agir propaganda nitelikleri tasiyorlardi. Filmlerde gösterilen anitlarin bazilarinin, filmlerin çekildigi zamanlara ait hiçbir hatirasi olmayan kisiler tarafindan serbestçe kullanildigini zaten önceden biliyordum: bir grup onlu yaslarinda genç tarafindan. Hem Estonya hem de Rusya kökenli dokuz gençle yaptigim isbirligi atölye çalismalariyla basladi, sonra film ve video çalismalarina ve gençlerin bir dizi fotografina dogru gelisti.
“Sõprus - ?????? (Arkadaslik)” isimli 30 dakikalik filmde, Estonca ve Rusça konusan, dil ve tarih açisindan birbirlerinden ayri iki grup, birbirlerini merak etmeye basliyorlar. Bu konular sehrin tarihsel açidan yüklü yerlerinin ve bununla çelisen bir sekilde, yeni açilmis bir alisveris merkezinin fonunda ifade ediliyor. Gençlerin gündelik deneyimleri, çevrenin baskin dogasina ragmen bu kamusal alanlarda gelisigüzel dolaniyor.

Degisimin farkina bile varmiyorsun

“Degisimin farkina bile varmiyorsun”, gençlerle yapilan iki dogaçlama atölye çalismasinin video kayitlarini ve mülakat metinlerini içeriyor. Gençlerin birbirlerinden farkli düsünce ve kanaatleri, hem etnik arka planlarina bagli olarak, Sovyet geçmisiyle halihazirdaki durumu ne kadar farkli bir sekilde iliskilendirdiklerini, hem de digerlerinin farkli görüslerini anlamak ve bir arada yasamak için nasil bir çaba içinde olduklarini resmediyor.